W lipcu 1982 r. nie wypadała żadna z okrągłych rocznic bitwy. Ciszę wokół grunwaldzkich pól przerywał bardziej szum zbożowych łanów aniżeli odgłos proklamowanej w grudniu poprzedniego roku „wojny polsko – jaruzelskiej”. Grunwald był pegeerowską włością. Na skutek upału i imaginacji zaludniały ją postacie widziane wcześniej na olbrzymim płótnie Matejki i ekranie świecącym przeźroczami uruchomionymi przez Aleksandra Forda.
Czytaj więcej…
Wzajemne relacje polsko – ukraińskie na obszarze Warmii i Mazur sięgają znacznie dawniejszych czasów niż na ogół się przypuszcza – są wcześniejsze niż te z okresu akcji „Wisła”. Co ciekawe, układały się one korzystnie dla obu stron.
Czytaj więcej…
Uczta odbyła się w Olsztynie – agape historyków. Gród nad Łyną w dniach 16–19 września 2009 r. nobilitowano kongresem ponad półtoratysięcznej rzeszy sług muzy Klio. Profesor Andrzej Chwalba ujął w ramy wykładu inauguracyjnego – opisując udział historyka w debacie publicznej – taką oto dychotomię: kapłaństwo czy służba? Pytań podczas obrad stawiano więcej niż udzielano odpowiedzi – takie mam wrażenie. Prezentowano dorobek polskiej nauki historycznej w sposób ostrożny, wyważony, uruchamiający refleksję oraz przywracający wiarę w ars historica. W dobie traktowania przeszłości jako bez przerwy otwartego dla różnorakiej klienteli marketu budująco brzmiało przesłanie Zjazdu: „Powrót do źródeł”. W haśle tym w najbardziej zwięzłej formie wyeksponowano sens podejmowanych przez historyków wysiłków badawczych.
Czytaj więcej…
W XIII wieku Krzyżacy zaatakowali Prusów w ich ojczyźnie. Podbój rozpoczął się od przybycia w 1228 r. zaledwie trzech rycerzy-zakonników. Opór Prusów był początkowo staby. Pierwszą ziemią opanowaną przez rycerzy krzyża byta Pomezania (okolice dzisiejszego Kwidzyna). Stąd, po bitwie nad rzeką Dzierzgonią w 1234 r, ruszyli Krzyżacy na północ. W zdobyciu Pomezanii dopomogli im walnie niemal wszyscy książęta polscy – Konrad Mazowiecki, Henryk Brodaty, Świętopełk. Kolejnym łupem Krzyżaków padła Pogezania, tu w 1237 r założyli gród Elbląg. Dalej szykowali się do ataku na Warmię. Na pomoc Zakonowi przybyli rycerze z Niemiec, którzy opanowali nadmorską Bałgę. Następnie, z wybrzeża, Krzyżacy spróbowali po raz pierwszy wedrzeć się w głąb Prus – tak została zaatakowana Natangia. Właśnie na jej terytorium powstał pierwszy zamek krzyżacki we wnętrzu kraju Bartenstein (Bartoszyce) w 1240 roku. Krzyżacy mieli później ogromne kłopoty aby go utrzymać.
Czytaj więcej…